14. Frombork

10 km na zachód od Braniewa, nad Zalewem Wiślanym leży Frombork1, od XIII w. siedziba katedry i kapituły warmińskiej, a od rozbioru Polski także biskupów warmińskich, którzy przedtem rezydowali w Lidzbarku2. Miasto jest związane z działalnością Kopernika.W połowie XIII w. na miejscu Fromborka miał stać zamek bogatej szlachcianki warmińskiej Supony, który kroniki nazywają Pazłuki, podając, […]

Czytaj więcej

Zakończenie

W swoim Przewodniku Mieczysław Orłowicz pokazywał jego czytelnikom Warmię i Mazury widziane niejako „z okien wagonu kolejowego”, prezentując ich najciekawsze miejsca w układzie odpowiadającym przebiegowi linii kolejowych Prus Wschodnich w pierwszych dwóch dziesięcioleciach XX wieku. Taki też układ przyjęty został w tym opracowaniu, jednak ze świadomością, że jest on już archaiczny – z dwóch podstawowych […]

Czytaj więcej

NA SZLAKU ŚWIĘTEJ WARMII

Warmia była zawsze wierna Bogu i Kościołowi katolickiemu, zasługując na zaszczytne miano Świętej Warmii – mówił o tej ziemi papież Jan Paweł II. Świadectwami tej świętości jest jej bogate dziedzictwo architektury sakralnej, którą tworzą katedry, bazyliki mniejsze, kościoły, sanktuaria oraz przydrożne kapliczki i krzyże. One wyznaczają szlaki warmińskich łosier – pielgrzymek błagalnych. Ale Święta Warmia […]

Czytaj więcej

Biesiady i kuchnia warmińska

Kuch warmiński to wyśmienite pieczywo pszenne, którego nie zabraknie na żadnym ,,kiermasie”. Dzielą się nim Warmiacy jak opłatkiem, kiedy się zjadą po przyjacielsku; dzielą się nim przy rozjeżdżaniu, dając go i dla tych, którzy w domu pozostać musieli. Gospodynie sporządzają go umiejętnie w taki sposób: biorą pszennej, lśniąco białej mąki, dodają mleka, jaj, cukru, masła, […]

Czytaj więcej

Po naszemu, po warnijsku

Prof. Izabela Lewandowska: Gwara warmińska to taki swego rodzaju palimpsest, czyli zapisywanie nowych treści na materiale wcześniej zapisanym innymi znakami, które się wymazuje i dopisuje inne. Tworzy się w ten sposób dzieło wielowarstwowe. Tak samo było z gwarą warmińską. Najpierw był język pruski, który został wymazany przez eksterminację i asymilację ludności, następnie język niemiecki związany […]

Czytaj więcej

Etno- Warmia

Etnos warmiński ukształtowany został w czasie kilkuwiekowej historii biskupiego dominium. Wprawdzie formalnie od 1466 roku ziemie Przewielebnych Panów warmińskich były częścią polskiej Korony, ale cieszyły się one dużą autonomią, pozostawały w dużym stopniu niezależnym podmiotem politycznym, jak i społecznym. Kiedy się następnie Prusy poddały dobrowolnie Polsce [w 1466 roku], biskup warmiński zawarł podobnież co do […]

Czytaj więcej

Łosiery do świętych miejsc Warmii

Warmia była zawsze wierna Bogu i Kościołowi katolickiemu, zasługując na zaszczytne miano Świętej Warmii. Świadczą o tym liczne kościoły, kaplice i krzyże przydrożne, kult Męki Pańskiej, w szczególności cześć oddawana Matce Najświętszej w Gietrzwałdzie, Świętej Lipce, Krośnie i Stoczku Warmińskim – mówił św. Jan Paweł II na zakończenie mszy odprawionej w Olsztynie 6 czerwca 1991 […]

Czytaj więcej

Kiermase i ks. Barczewski

Był 16 września 2006 roku, kiedy uroczyście otwarto historyczny Trakt biskupi na Warmię w miejscowości Bałdy k. Butryn w gminie Purda. Właśnie tu, kilkaset metrów od historycznej granicy Warmii, od czasów Stanisława Hozjusza po Ignacego Krasickiego, uroczyście witani byli nowi biskupi przyjeżdzający drogą z Warszawy objąć swoją nową diecezję[1]. Po latach, w ramach projektu Wrota […]

Czytaj więcej

Cesarz Napoleon

Dwukrotnie przez ziemie warmińskie przemaszerowały wojska napoleońskie. Po raz pierwszy w roku 1807, walcząc w Prusach Wschodnich z armią rosyjsko-pruską. Drugi raz w roku 1812, gdy francuski cesarz Napoleon szykował się do wojny z rosyjskim carem Aleksandrem I. Polskie spojrzenie na pobyt Napoleona na Warmii i Mazurach w zasadniczy sposób odbiega od ocen prusko-niemieckich, w […]

Czytaj więcej

Ignacy Krasicki – XBW, poeta, ogrodnik

Zamek w Lidzbarku Warmińskim należy do najlepiej zachowanych zabytków architektury gotyckiej w Polsce. Uważany jest za jedną z najpiękniejszy ceglanych warowni doby krzyżackiej. Ze względu na dużą wartość artystyczną i historyczną został uznany za pomnik kultury o skali światowej. W latach 1350-1795 ten Wawel Północy stanowił siedzibę biskupów warmińskich zarządzających stąd zarówno diecezją, jak i […]

Czytaj więcej