MARIA ZIENTARA-MALEWSKA
POETESSA ŚWIĘTEJ WARMII

K. Kisielew, Maria Zientara-Malewska. Poetessa Świętej Warmii, Olsztyn 2024 r. – plik do pobrania W roku 2024 przypadły dwie ważne rocznice związane z Marią Zientarą-Malewską – 130. rocznica urodzin i 40. rocznica śmierci. Są one okazją do tego, aby wybrać się w podróż śladami tej warmińskiej poetki, pisarki, nauczycielki, działaczki oświatowej i folklorystki. Nie będzie to podróż tylko i wyłącznie biograficzno-wspomnieniowa, […]

Czytaj więcej

Biesiady i kuchnia warmińska

Kuch warmiński to wyśmienite pieczywo pszenne, którego nie zabraknie na żadnym ,,kiermasie”. Dzielą się nim Warmiacy jak opłatkiem, kiedy się zjadą po przyjacielsku; dzielą się nim przy rozjeżdżaniu, dając go i dla tych, którzy w domu pozostać musieli. Gospodynie sporządzają go umiejętnie w taki sposób: biorą pszennej, lśniąco białej mąki, dodają mleka, jaj, cukru, masła, […]

Czytaj więcej

Po naszemu, po warnijsku

Prof. Izabela Lewandowska: Gwara warmińska to taki swego rodzaju palimpsest, czyli zapisywanie nowych treści na materiale wcześniej zapisanym innymi znakami, które się wymazuje i dopisuje inne. Tworzy się w ten sposób dzieło wielowarstwowe. Tak samo było z gwarą warmińską. Najpierw był język pruski, który został wymazany przez eksterminację i asymilację ludności, następnie język niemiecki związany […]

Czytaj więcej

Etno- Warmia

Etnos warmiński ukształtowany został w czasie kilkuwiekowej historii biskupiego dominium. Wprawdzie formalnie od 1466 roku ziemie Przewielebnych Panów warmińskich były częścią polskiej Korony, ale cieszyły się one dużą autonomią, pozostawały w dużym stopniu niezależnym podmiotem politycznym, jak i społecznym. Kiedy się następnie Prusy poddały dobrowolnie Polsce [w 1466 roku], biskup warmiński zawarł podobnież co do […]

Czytaj więcej

Łosiery do świętych miejsc Warmii

Warmia była zawsze wierna Bogu i Kościołowi katolickiemu, zasługując na zaszczytne miano Świętej Warmii. Świadczą o tym liczne kościoły, kaplice i krzyże przydrożne, kult Męki Pańskiej, w szczególności cześć oddawana Matce Najświętszej w Gietrzwałdzie, Świętej Lipce, Krośnie i Stoczku Warmińskim – mówił św. Jan Paweł II na zakończenie mszy odprawionej w Olsztynie 6 czerwca 1991 […]

Czytaj więcej

Kiermase i ks. Barczewski

Był 16 września 2006 roku, kiedy uroczyście otwarto historyczny Trakt biskupi na Warmię w miejscowości Bałdy k. Butryn w gminie Purda. Właśnie tu, kilkaset metrów od historycznej granicy Warmii, od czasów Stanisława Hozjusza po Ignacego Krasickiego, uroczyście witani byli nowi biskupi przyjeżdzający drogą z Warszawy objąć swoją nową diecezję[1]. Po latach, w ramach projektu Wrota […]

Czytaj więcej

Cesarz Napoleon

Dwukrotnie przez ziemie warmińskie przemaszerowały wojska napoleońskie. Po raz pierwszy w roku 1807, walcząc w Prusach Wschodnich z armią rosyjsko-pruską. Drugi raz w roku 1812, gdy francuski cesarz Napoleon szykował się do wojny z rosyjskim carem Aleksandrem I. Polskie spojrzenie na pobyt Napoleona na Warmii i Mazurach w zasadniczy sposób odbiega od ocen prusko-niemieckich, w […]

Czytaj więcej

Ignacy Krasicki – XBW, poeta, ogrodnik

Zamek w Lidzbarku Warmińskim należy do najlepiej zachowanych zabytków architektury gotyckiej w Polsce. Uważany jest za jedną z najpiękniejszy ceglanych warowni doby krzyżackiej. Ze względu na dużą wartość artystyczną i historyczną został uznany za pomnik kultury o skali światowej. W latach 1350-1795 ten Wawel Północy stanowił siedzibę biskupów warmińskich zarządzających stąd zarówno diecezją, jak i […]

Czytaj więcej

Kraina organami rozbrzmiewająca

Dzieje organów na Warmii to również dzieje dźwięku, dzieje muzyki tej ziemi. Stąd wywodzi się wielu kompozytorów, instrumentalistów, muzykologów, pedagogów, drukarzy, których dorobek twórczy wzbogacił muzyczne dzieje Europy[1]. Nie bez przyczyny koncerty organowe wpisane są już na stałe do kalendarza najważniejszych warmińskich wydarzeń kulturalnych. W większości obiektów sakralnych stanowią szczególny architektoniczny element wystroju ich wnętrza. […]

Czytaj więcej

Najznamienitszy Warmińczyk

Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 roku w Wartemborku – dzisiejszym Barczewie. Był jednym z dziesięciorga dzieci krawca Franciszka i Katarzyny z domu Falk. Rodzina ojca wywodziła się z Mazowsza, ale już od kilku pokoleń mieszkała na Warmii. Oboje rodzice byli katolikami, posługującymi się na co dzień gwarą warmińską, która wówczas była powszechną mową […]

Czytaj więcej