Bez kategorii

Otwarta we wrześniu 1905 roku linia kolejowa Orneta – Lidzbark Warmiński przetrwała tylko czterdzieści lat. Rozebrana została przez wojsko radzieckie pomiędzy lutym a majem 1945 roku. Pozostały po niej tylko stacje kolejowe, pozostałości krawędzi peronowych, kilka wiaduktów i przesieka w lesie. Dlatego teraz komunikacja między tymi miastami oddalonymi od siebie o ok. 30 km odbywa […]

Lidzbark Warmiński – dawna rezydencja biskupów warmińskich, równie ze względów piękności położenia wśród ogrodów i lasków w malowniczej okolicy u spływu Łyny i Samsarny, jak i ze względu na bogactwo zabytków artystycznych zwane słusznie „perłą Warmii” 1. Zamek tutejszy, na razie drewniany, w r. 1251 przeszedł na biskupów warmińskich, którzy w czasie powstania Prusów, w […]

Pierwsze połączenie kolejowe z Lidzbarka zostało uruchomione z początkiem października 1899 roku. Pociąg z nowego dworca wyruszył linią do Górowa Iławeckiego 1. Trzy miesiące później nastąpiło otwarcie kolejnego odcinka, tym razem do Czerwonki2 , a stąd do Olsztyna. Tym samym Lidzbark Warmiński został wpisany w ciąg komunikacyjny Cynty3 – Ruciane. W kolejnych latach oddano do […]

Henrykowo, wieś z kościołem [pw. św. Katarzyny] gotyckim z końca XIV w. Wieżę dobudowano w r. 1715, a w końcu XIX w. w miejsce barokowego hełmu dodano jej, oraz wschodniej fasadzie przyczółki schodkowe. Płaski strop zdobią malowidła J. Strungego († 1861), także ściany pomalowano wedle jego projektów. Wielki ołtarz barokowy ma obraz św. Katarzyny, pędzla […]

Braniewo – było za polskich czasów największym miastem Warmii1 , jej stolicą, centrum handlu i przemysłu, ważnym ogniskiem kultury. Położone na niewielkim wzgórzu nad Pasłęką, 7 km od jej ujścia do morza, w miejscu, od którego zaczyna ta rzeka być spławną, było Braniewo dla Warmii małym Gdańskiem nadmorskim, a handel morski i żegluga rozwinęły się […]

10 km na zachód od Braniewa, nad Zalewem Wiślanym leży Frombork1, od XIII w. siedziba katedry i kapituły warmińskiej, a od rozbioru Polski także biskupów warmińskich, którzy przedtem rezydowali w Lidzbarku2. Miasto jest związane z działalnością Kopernika.W połowie XIII w. na miejscu Fromborka miał stać zamek bogatej szlachcianki warmińskiej Supony, który kroniki nazywają Pazłuki, podając, […]

W swoim Przewodniku Mieczysław Orłowicz pokazywał jego czytelnikom Warmię i Mazury widziane niejako „z okien wagonu kolejowego”, prezentując ich najciekawsze miejsca w układzie odpowiadającym przebiegowi linii kolejowych Prus Wschodnich w pierwszych dwóch dziesięcioleciach XX wieku. Taki też układ przyjęty został w tym opracowaniu, jednak ze świadomością, że jest on już archaiczny – z dwóch podstawowych […]

Kuch warmiński to wyśmienite pieczywo pszenne, którego nie zabraknie na żadnym ,,kiermasie”. Dzielą się nim Warmiacy jak opłatkiem, kiedy się zjadą po przyjacielsku; dzielą się nim przy rozjeżdżaniu, dając go i dla tych, którzy w domu pozostać musieli. Gospodynie sporządzają go umiejętnie w taki sposób: biorą pszennej, lśniąco białej mąki, dodają mleka, jaj, cukru, masła, […]

Prof. Izabela Lewandowska: Gwara warmińska to taki swego rodzaju palimpsest, czyli zapisywanie nowych treści na materiale wcześniej zapisanym innymi znakami, które się wymazuje i dopisuje inne. Tworzy się w ten sposób dzieło wielowarstwowe. Tak samo było z gwarą warmińską. Najpierw był język pruski, który został wymazany przez eksterminację i asymilację ludności, następnie język niemiecki związany […]

Etnos warmiński ukształtowany został w czasie kilkuwiekowej historii biskupiego dominium. Wprawdzie formalnie od 1466 roku ziemie Przewielebnych Panów warmińskich były częścią polskiej Korony, ale cieszyły się one dużą autonomią, pozostawały w dużym stopniu niezależnym podmiotem politycznym, jak i społecznym. Kiedy się następnie Prusy poddały dobrowolnie Polsce [w 1466 roku], biskup warmiński zawarł podobnież co do […]