Archiwum autora: szlak

K. Kisielew, Maria Zientara-Malewska. Poetessa Świętej Warmii, Olsztyn 2024 r. – plik do pobrania W roku 2024 przypadły dwie ważne rocznice związane z Marią Zientarą-Malewską – 130. rocznica urodzin i 40. rocznica śmierci. Są one okazją do tego, aby wybrać się w podróż śladami tej warmińskiej poetki, pisarki, nauczycielki, działaczki oświatowej i folklorystki. Nie będzie to podróż tylko i wyłącznie biograficzno-wspomnieniowa, […]

Przez ponad dwieście lat mieszkańcami Warmii byli także Żydzi. Stosunkowo niewielka, w zamieszkującym te ziemie żywiole niemieckim i polskim, społeczność ze swoimi obyczajami i kulturą, która także ma swoje miejsce na kartach historii tego regionu. Warto przyjrzeć się jej historii. Tej najwcześniejszej, poczynając od końca XVIII wieku, jak i tej najnowszej, którą rozpoczął rok 1945, […]

Jak stanowiło rozporządzenie wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Siegfrieda von Feuchtwangena z 1310 roku „żaden Żyd, czarownik, czarnoksiężnik i wajdelota” nie mógł przebywać w Prusach, na ziemiach będących we władaniu rycerzy Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Nie oznaczało to jednak, że już wówczas nie pojawiali się oni zarówno w państwie krzyżackim, jak […]

W Olsztynie Żydzi odgrywali bardzo ważną rolę w życiu społecznym, politycznym oraz kulturalnym miasta i przyczynili się do jego rozwoju gospodarczego. Historycy są zgodni, że należeli oni do elity miasta. Nie ma natomiast zgody co do tego, kiedy się tu pojawili. Badacze podają, że poza obrębem murów miejskich pojedynczy Żydzi mieszkali już od 1780 r. […]

Żydzi, jak wszyscy poddani Kaisera, obywatele państwa niemieckiego służyli w wojsku, walczyli też w czasie wielkiej wojny światowej. Rok 1914 roku potężnie wstrząsnął Prusami Wschodnimi. […] Był to jedyny w Niemczech region bezpośrednio dotknięty wojną. Zasymilowana ludność żydowska uległa patriotycznej euforii. Pułki, do których włączono żydowskich ochotników, walczyły w bitwie pod Tannenbergiem, w Rosji, w […]

Liczba ludności żydowskiej w latach bezpośrednio po zakończeniu wojny w województwie olsztyńskim wahała się między 153 (dane z 22.01.1946 r.) a 119 osobami (dane z 31.03.1949 r.), osiągając przy tym największą liczbę w 1947 roku (według spisu z 30 kwietnia), czyli 288 osób. Wynikało to głównie z większej liczby przyjazdów Żydów w roku 1945 i […]

Badania historii społeczności żydowskiej na Warmii i Mazurach zaczęły się praktycznie dopiero w latach 90. XX wieku Co prawda wcześniej ukazywały się wspomnienia tych, którzy przeżyli Holocaust, czy też naukowe i popularno-naukowe artykuły poświęcone wybranym zagadnieniom z tego obszaru, ale dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych pojawiły się w Niemczech pierwsze opracowania naukowe o Żydach w […]

Podsumowując historię warmińskich Żydów, warto zauważyć, że do roku 1938 nie dochodziło tu do poważniejszych antysemickich wydarzeń. Żydzi piastowali ważne stanowiska profesorów gimnazjalnych, lekarzy powiatowych, radnych, uczestniczyli w akcjach charytatywnych, a w czasie – tak ważnej dla katolików – procesji Bożego Ciała dekorowali swoje domy. W czasie spisu ludności w 1861 roku większość Żydów mieszkających […]

W piątek 22 marca w Skarbcu Kultury Europejskiej w Barczewie odbyła się premiera wydawnictwa „Żydzi na Warmii” autorstwa Joanny Wańkowskiej-Sobiesiak. Jej książka to piąty już tom z serii „Biblioteczki Świętej Warmii” – podpowiedników turystycznych przybliżających historię i kulturę regionu.

Podczas VIII Kongresu Przyszłości – Gospodarka i Samorządy 2024 organizowanego przez redakcję „Gazety Olsztyńskiej” Powiat Olsztyński został nagrodzony „Marką Warmii i Mazur 2024”. Statuetkę odebrał Andrzej Abako, starosta olsztyński, przewodniczący Stowarzyszenia Mast, Gmin i Powiatów – Szlak Świętej Warmii.