KUCHNIE ŚWIĘTEJ WARMII

Warmia. Pruska. Plemienna. Historyczna. Wielokulturowa. Czerwona od samej nazwy[1] i od ceglanych kościołów wpisanych w krajobraz. Ale też i zielona, bo porośnięta lasami aż po horyzont swojego nie tak wielkiego terytorium. Szumiąca. Miejscami niebieska od rzek, jezior, oczek wodnych. Kościelna, katolicka i święta. Jak ją odróżnić od innych krain? Wśród plątaniny piaszczystych dróg i duktów […]

Początki Prus oplecione są mitami i legendami. Przez wieki ich mieszkańcy żyli bowiem „na uboczu” Europy, nie wzbudzając większego zainteresowania podróżników. Co najwyżej wspominali o nich kupcy podróżujący do ich krainy po bursztyn (po prusku zwany gintar), którego na południowo-wschodnim wybrzeżu Bałtyku było w bród (do tej pory tylko w tym jednym regionie świata wydobywany […]

Nowożytna historia Prus rozpoczyna się z początkiem XIII wieku, kiedy ponownie podjęto próby chrystianizacji środkowowschodniej Europy. W roku 1216 papież Innocenty III mianował św. Chrystiana z Oliwy pierwszym biskupem misyjnym tej krainy. W 1217 roku Ojciec Święty Honoriusz III wezwał chrześcijan do krucjaty przeciwko Prusom, ale bezskutecznie. Bezskuteczne okazywały się też próby podporządkowania ich sobie, […]

Przez długie wieki podstawą kuchni – zarówno tej ziemiańsko-szlacheckiej, jak i zamożniejszego włościaństwa – było przede wszystkim własne gospodarstwo. Spożywano więc to, czego dostarczyły pole, ogród, sad, obora, chlew i kurnik, a nadto zwierzynę upolowaną w lesie i ryby z rzeki, stawu lub jeziora. Na targach kupowano jedynie niezbędną do konserwowania mięsa i warzyw sól […]

We wrześniu 1772 roku, wraz z I rozbiorem Rzeczpospolitej, Warmia stała się integralną częścią monarchii pruskiej, kraju powstałego z hohenzollernowskiego, protestanckiego Księstwa Pruskiego. Wtedy skończyła się jej historia jako udzielnego katolickiego księstwa Korony Polskiej, jej odrębność polityczna i administracyjna. Rozpoczął się nowy okres – niemiecki i protestancki. Jego dominującą cechą było dążenie nowych władz do […]

Z „kuchnią warmijską” na Świętej Warmii utożsamiana jest obecnie, rozpropagowana przez księdza Walentego Barczewskiego w jego Kiermasach…, gburska kuchnia jej południowej części, wywodząca się spod strzech chałup jej katolickiej ludności, posługującej się polską gwarą. Jednej z niewielkich[1] grup etnicznych zamieszkujących Prusy Wschodnie. Jednak „kuchnia Warmii” to również kuchnia niemieckojęzycznych Warmiaków – katolików dominujących w północnej […]

Barczewski W., Kiermasy na Warmii, Olsztyn 2020. Chłosta J., Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009. Cyfus E., Moja Warmia, Dąbrówno 2012. Człowiek i środowisko w pradziejach, red. J. K. Kozłowski, S. K. Kozłowski,Warszawa 1983. Ćwierczakiewiczowa L., Jedyne praktyczne przepisy wszelkich zapasów spiżarnianychoraz pieczenia ciast, Warszawa 1873. Fox M., Diariusz z Heilsberga od r. […]