Wybór patrona parafii i nowo wybudowanego kościoła jest dla lokalnej wspólnoty sprawą bardzo ważną. Podczas konsekracji świątyni biskup, nadając jej wezwanie, oddaje w ten sposób ją pod jego szczególną opiekę. Patron staje się również niejako pośrednikiem pomiędzy tą społecznością a Bogiem. Z drugiej strony wyznacza dla tejże wspólnoty drogę duchową, którą winna kroczyć.
W Świątkach od wieku XIV za takich pośredników i duchowych przewodników mieszkańcy mają śś. Damiana i Kosmę, gdyż pod ich wezwaniem funkcjonuje tutejszy kościół i parafia, której istnienie wzmiankowane było już w 1347 roku. Pierwszą świątynię zbudowano w centralnej części wsi około roku 1374. Konsekrował ją pod koniec wieku XIV biskup warmiński Henryk Sorbom. Uległa ona zniszczeniu na przełomie wieków XVI i XVII, stąd wspólnota parafialna w 1606 roku wybudowała nowy kościół, który otrzymał wezwanie św. Mateusza. Ta budowla również nie dotrwała do naszych czasów – została rozebrana w połowie XIX wieku. Na jej miejscu w latach 1855-1856 postawiono nową, w stylu neogotyckim. Konsekrował ją 27 sierpnia 1871 roku biskup pomocniczy Antoni Frenzl pod dawnym wezwaniem świętych Damiana i Kosmy.
Kościół w Świątkach jest jednonawowy, orientowany, z wydzielonym wielobocznym prezbiterium, posadowiony na kamiennej podmurówce. Uwagę zwraca dwukondygnacyjna wieża postawiona od strony zachodniej, która w środkowej górnej części przechodzi w ośmioboczną i zakończona jest smukłą iglicą. Od strony północnej do korpusu świątyni dobudowana jest zakrystia, a od południowej, przy prezbiterialnej absydzie, boczna kruchta. Przy niej, na kamieniu, widnieje wyryty łaciński napis: Ad M D glori / † Anno 1854 † – W roku 1854. Na większą chwałę Bożą. Prawdopodobnie jest to data wmurowania kamienia węgielnego. Teren kościoła i dawnego cmentarza otacza stary, kamienny mur z ceglanymi bramkami datowanymi na rok 1864.
Wyposażenie świątyni jest neogotyckie. W ołtarzu głównym w górnej części malarskie przedstawienie patronów świątyni – śś. Damiana i Kosmy, pośrodku zaś obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. W ołtarzu bocznym po stronie południowej obraz św. Józefa z Dzieciątkiem, w bocznym południowym – obraz Chrystusa Zmartwychwstałego. Nad łukiem tęczowym zawieszony jest barokowy krucyfiks, a w wieży dzwon pochodzący z 1498 roku.
Podczas spaceru po miejscowości uwagę z pewnością przykuje budynek starej plebanii z XVIII wieku. Okazały dom parafialny, postawiony z czerwonej cegły w tym samym czasie, co kościół, oraz dawny pałacyk myśliwski wzniesiony pod koniec XIX wieku, w którym obecnie mieści się ośrodek zdrowia.
We wsi znajdują się również cztery przydrożne kapliczki. Dwie najstarsze datowane są na 2. połowę XVIII wieku bądź początek XIX. Jedna z stoi w pobliżu kościoła. Jest wymurowana z czerwonej cegły licowej i nakryta dwuspadowym dachem. W okazałej wnęce znajduje się barokowa grupa Ukrzyżowania – po bokach wiszącego na krzyżu Chrystusa są umieszczone figury Marii i Jana Ewangelisty. Druga z tych kapliczek jest niewielka, wykonana z cegły i otynkowana, zawiera umieszczony we wnęce krucyfiks. Znajduje się w centrum wsi przy skrzyżowaniu głównych ulic. Interesującą formę, zwracającą uwagę wysoką ostrołukową wnęką, ma XIX-wieczna kapliczka stojąca przy drodze prowadzącej do wsi Kalisty. Najmłodsza, znajdująca się przy drodze do kościoła i datowana na rok 1929, to budowla dwukondygnacyjna. Wymurowana jest z czerwonej cegły, z ostrołukowymi, tynkowanymi niszami. W górnej kondygnacji, w prześwicie, został zawieszony krucyfiks.
Na zakończenie warto zapoznać się z historią wsi. Ta zaś, jak i wiele miejscowości na północnej Warmii, została ulokowana w miejscu, w którym przed przybyciem Krzyżaków istniały pruskie osady. Świątki założył wójt krajowy Henryk Luter między rokiem 1333 a 1343, w miejscu zwanym Świętą Doliną, co po przetłumaczeniu na język niemiecki dało ówczesną nazwę wsi Heiligenthal. Oficjalny akt lokacyjny został wystawiony przez biskupa Jana Stryprocka w 1365 roku. Niestety, Świątki – podobnie jak liczne wsie na Warmii – zostały mocno zniszczone podczas kolejnych wojen przetaczających się przez tę krainę. Najpierw polsko-krzyżackich prowadzonych w XV i na początku XVI wieku, a potem przez wojska szwedzkie w kolejnych stuleciach. W 1807 roku przez wieś przemaszerowały wojska napoleońskie, które w okolicach Świątek 6 i 9 czerwca stoczyły liczne i krwawe potyczki z oddziałami rosyjsko-pruskimi. Według lokalnej legendy sam cesarz Napoleon miał tutaj odpoczywać i jeść posiłek w jednej z miejscowych chat. Trudno jednak dziś stwierdzić, czy tak naprawdę było.
Nie ulega jednak wątpliwości, że krajobraz okolic Świątek zachęca do odpoczynku i chwili refleksji. Przepływająca przez tę gminę rzeka Pasłęka, objęta ochroną rezerwatową ze względu na licznie żyjące w niej bobry, zachowała swój naturalny, dziki charakter. W rezerwacie faunistycznym w pobliskim Kwiecewie można obserwować liczne gatunki ptaków wodno-błotnych.
Lokalne zabytki architektury sakralnej skłaniają do zadumy. Również nad życiem dwóch braci, patronów pięknego, neogotyckiego kościoła w Świątkach, z zawodu lekarzy, którzy w IV wieku zginęli śmiercią męczeńską za wiarę. Przez wiernych zaś w kolejnych wiekach byli przyzywani do pomocy w różnych zdrowotnych dolegliwościach.